Наме­сто редовен ручек, ни даваат ќотек

Ме­ѓа­ши: 191 де­те жр­тва на фи­зич­ко и на пси­хич­ко на­силс­тво

На СОС-те­ле­фо­нот во „Ме­ѓа­ши“ има­ло 235 ја­ву­ва­ња за 465 слу­чаи во кои жр­тви би­ле де­ца­та

 Ва­лен­ти­на Сто­јан­чев­ска

 „Мај­ка ми по­сто­ја­но ме те­па, а ги уди­ра и мо­и­те по­ма­ли се­стрич­ки, и тоа без при­чи­на. Ко­га не сум до­ма, пак, јас сум на си­гур­но, ама се пла­шам за мо­и­те по­ма­ли се­стри би­деј­ќи сли­ка­та ка­ко мај­ка ми ги те­па по­сто­ја­но ми е пред очи“. Ова се збо­ро­ви­те на ед­но воз­не­ми­ре­но и расп­ла­ка­но де­те, кое не­мај­ќи друг из­бор, не­о­дам­на се ја­ви­ло на СОС-те­ле­фо­нот во Пр­ва­та дет­ска ам­ба­са­да во све­тот „Ме­ѓа­ши“ и по­ба­ра­ло по­мош.

Од ам­ба­са­да­та истак­ну­ва­ат де­ка во из­ми­на­та­ва го­ди­на ре­ги­стри­ра­ле 235 ја­ву­ва­ња за фи­зич­ко или за пси­хич­ко на­силс­тво врз де­ца­та, ка­ко и дру­ги по­вре­ди, а хра­брост да се ја­ват са­ми­те со­бра­ле са­мо 15 де­чи­ња. Дру­ги­те ја­ву­ва­ња би­ле од во­зрас­ни, кои при­ја­ви­ле вкуп­но 462 слу­чаи на проб­ле­ми што ги има­ат де­ца­та. Утвр­де­но е де­ка вкуп­но 191 де­те би­ло из­ло­же­но на фи­зич­ко, пси­хич­ко и на се­ксу­ал­но на­силс­тво, ка­ко и на не­гри­жа и на за­не­ма­ру­ва­ње.

Ма­ли­от број де­ца што се ос­ме­ли­ле да по­ба­ра­ат по­мош за пси­хич­ко­то или фи­зич­ко­то на­силс­тво се дол­жи на нив­ни­от страв, об­јас­ну­ва­ат од „Ме­ѓа­ши“.

- Де­ца­та се­којд­нев­но мол­чат и тр­пат на­силс­тво. Тие ре­тко го при­ја­ву­ва­ат на­силс­тво­то би­деј­ќи се пла­шат. Тие се раз­о­ча­ра­ни и обес­хра­бе­ни од ро­ди­те­ли­те, ста­ра­те­ли­те, на­став­ни­ци­те и од ин­сти­ту­ци­и­те, кои тре­ба да им по­мог­нат и да се гри­жат за нив - истак­ну­ва­ат од „Ме­ѓа­ши“.

Од ам­ба­са­да­та ве­лат де­ка има­ле и слу­чај ко­га на СОС-те­ле­фо­нот се ја­ви­ла и ед­на ба­ба, ко­ја ве­ќе не мо­же­ла да за­ми­жи пред на­силс­тво­то што на сопс­тве­на ко­жа го осе­ти­ле неј­зи­ни­те вну­ци.

- Се ја­ви ед­на ба­ба ве­леј­ќи де­ка се­којд­нев­но би­ла нем све­док на зло­у­по­тре­ба­та на неј­зи­ни­те вну­ци. Гле­да­ла, а не са­ка­ла да ви­ди. Слу­ша­ла, а не са­ка­ла да слуш­не. Ду­ри се­га, ко­га неј­зи­ни­от жи­вот се бли­жи кон кра­јот, не са­ка­ла гре­вот да го по­не­се со се­бе. За­тоа се охра­бри­ла да му ста­ви крај на на­силс­тво­то. Ре­че де­ка неј­зи­ни­те вну­ци зас­лу­жу­ва­ат дет­ство ка­ко и си­те дру­ги де­ца - рас­ка­жу­ва­ат од „Ме­ѓа­ши“.

От­та­му истак­ну­ва­ат де­ка де­ца­та се нај­не­за­шти­те­ни та­му ка­де што тре­ба да би­дат, од­нос­но во до­мот, во учи­ли­ште­то, ка­ко и во дру­ги ин­сти­ту­ции што се над­леж­ни да овоз­мо­жат не­пре­че­но ос­тва­ру­ва­ње на нив­ни­те пра­ва.

Ста­ти­сти­ка­та по­ка­жу­ва де­ка 84 де­ца би­ле из­ло­же­ни на на­силс­тво во сво­е­то се­мејс­тво, 86 на на­силс­тво во учи­ли­ште­то, а исто тол­ку би­ле из­ло­же­ни на ин­сти­ту­ци­о­нал­на зло­у­по­тре­ба, од­нос­но не­на­вре­ме­но ре­а­ги­ра­ње, не­у­твр­ду­ва­ње од­го­вор­ност, не­по­чи­ту­ва­ње на дет­ско­то мис­ле­ње, ка­ко и обе­ле­жу­ва­ње на де­ца, кои ве­ќе би­ле жр­тви.

Од ре­ги­стри­ра­ни­те на­силс­тва во учи­ли­шта­та, нај­го­ле­ми­от број поп­ла­ки се за не­гри­жа кон уче­ни­ци­те од на­став­ни­от ка­дар, а дру­ги­те би­ле за фи­зич­ко и пси­хич­ко на­силс­тво од на­став­ни­ци­те врз уче­ни­ци­те, ка­ко и ме­ѓу са­ми­те уче­ни­ци.

Ра­сте на­силс­тво­то во учи­ли­шта­та

Го­ди­на­ва по­ве­ќе при­ја­ви има­ло за пси­хич­ко, откол­ку за фи­зич­ко на­силс­тво во обра­зов­ни­те ин­сти­ту­ции. Ме­сто на­силс­тво­то да се на­ма­лу­ва во учи­лиш­ни­те клу­пи, тоа е во по­раст, по­ра­ди што од ам­ба­са­да­та пред­ла­га­ат да се вр­ши по­сто­ја­на кон­тро­ла и над­зор врз ра­бо­та­та на овие ин­сти­ту­ции. Пре­ду­пре­ду­ва­ат и де­ка се­којд­нев­но рас­те бро­јот на де­ца што се жр­тви на се­меј­но­то на­силс­тво по­со­чу­вај­ќи де­ка тоа не е проб­лем што ќе изб­ле­ди со те­кот на вре­ме­то, ту­ку ќе оста­ви трај­ни пос­ле­ди­ци на де­ца­та. Спо­ред во­зра­ста, ќо­тек од ро­ди­те­ли­те најм­но­гу до­би­ва­ат де­ца­та на во­зраст од шест до 14 го­ди­ни.

Во ам­ба­са­да­та има­ло и ја­ву­ва­ња де­ка 42 де­ца не одат на учи­ли­ште иа­ко обра­зо­ва­ни­е­то е за­дол­жи­тел­но. Ме­сто во учи­лиш­ни­те клу­пи, дел од овие де­ца пи­та­ат по ули­ци­те, со­би­ра­ат пла­сти­ка, хар­ти­ја и ста­ро же­ле­зо за да им по­мог­нат на ро­ди­те­ли­те и да пре­жи­ве­ат.

СОС-те­ле­фо­нот се „ла­ди“ со те­кот на го­ди­ни­те

СОС-те­ле­фо­нот за де­ца и за мла­ди функ­ци­о­ни­ра ве­ќе 19 го­ди­ни, а вкуп­но би­ле ре­ги­стри­ра­ни 18.250 по­ви­ци. Спо­ред ста­ти­сти­ка­та на ам­ба­са­да­та, низ овие де­вет­на­е­сет го­ди­ни најм­но­гу ја­ву­ва­ња има­ло во пер­и­о­дот пред де­сет го­ди­ни. Од 1993 го­ди­на до 2000 го­ди­на ја­ву­ва­ња­та на го­диш­но ни­во се дви­же­ле од 1.000 до 4.000, а де­нес, бро­јот на ја­ву­ва­ња е зна­чи­тел­но опад­нат, од­нос­но се дви­жи од 100 до 700 ја­ву­ва­ња.

Струч­ни­от тим на ли­ни­ја­та го со­чи­ну­ва­ат пе­да­го­зи, пси­хо­ло­зи, со­ци­јал­ни ра­бот­ни­ци, пси­хо­те­ра­пе­вти и во­лон­те­ри, кои во раз­го­во­ри­те не да­ва­ат го­то­ви ре­ше­ни­ја за проб­ле­ми­те, ту­ку раз­го­ва­ра­ат за мож­но­сти за ре­ша­ва­ње на проб­ле­мот за кој се ја­ви­ле за­сег­на­ти­те.